Stand Up India Scheme ही भारत सरकारने २०१६ मध्ये सुरू केलेली एक प्रमुख योजना आहे, जिने महिलांसाठी, अनुसूचित जाती (SCs) आणि अनुसूचित जमाती (STs) साठी उद्योजकतेला प्रोत्साहन देण्याच्या उद्देशाने राबवली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश या दुर्बल गटांना आर्थिक मदत देऊन आणि नवीन व्यवसाय सुरू करण्यास मदत करणे आहे.
Stand Up India Scheme चे उद्दीष्टे :
स्टॅन्ड अप इंडिया स्कीम चे मुख्य उद्दीष्ट भारतातील उद्योजकतेला प्रोत्साहन देणे आणि विशेषतः महिलांसाठी आणि वंचित समुदायांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे आहे.
व्यवसाय स्थापन करण्याचे प्रोत्साहन देऊन सरकार खालील गोष्टी साध्य करण्याचा प्रयत्न करत आहे:
Stand Up India Scheme चे मुख्य वैशिष्ट्ये :
कर्ज सहाय्य: Stand Up India Scheme अंतर्गत ₹१० लाख ते ₹१ कोटी दरम्यान कर्ज मिळवता येते. प्रत्येक बँक शाखेत किमान एक महिला आणि एक SC/ST उद्योजिका यांना कर्ज दिले जाते. हे कर्ज नवीन (ग्रीनफिल्ड) व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आहे.
पात्रता: योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील अटी पूर्ण कराव्यात:
- अर्जकर्त्याचे वय किमान १८ वर्षे असावे.
- अर्जकर्ता कोणत्याही बँक/आर्थिक संस्थेकडे कर्जाचा चुकता भरणारा असू नये.
- अर्जकर्ता महिला असावी किंवा SC/ST समुदायाचा असावा.
- व्यवसाय नवीन (ग्रीनफिल्ड) असावा.
- व्यवसाय कोणत्याही क्षेत्रात असू शकतो: उत्पादन, सेवा, किंवा व्यापार. (Manufacturing, Services, or Trade.)
कर्जाचा उद्देश: कर्जाचा उपयोग व्यवसाय सुरू करण्यासाठी, मशीनरी खरेदी, कार्यशील भांडवल, आणि विपणन/प्रचारासाठी केला जाऊ शकतो.
कर्ज परतफेड कालावधी: कर्ज परतफेड कालावधी साधारणतः ७ वर्षे असतो, ज्यात १८ महिन्यांपर्यंत विश्रांती मिळू शकते.
क्रेडिट गॅरंटी: स्टॅंड अप इंडिया योजनेअंतर्गत दिलेल्या कर्जांना CGTMSE (क्रेडिट गॅरंटी फंड) द्वारे गॅरंटी दिली जाते, त्यामुळे कर्ज मिळवणे सोपे होते.
व्याज दर: कर्जावर व्याज दर स्पर्धात्मक असतो आणि सामान्यतः कमी असतो.
ऑनलाइन पोर्टल: योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी आणि सहाय्य मिळवण्यासाठी एक ऑनलाइन पोर्टल (https://www.standupmitra.in/) उपलब्ध आहे.
Stand Up India Scheme चा प्रभाव :
स्टँड अप इंडिया योजनेने अशा लोकांना सशक्त बनवले आहे, ज्यांना आर्थिक मदतीच्या अभावामुळे व्यवसाय सुरू करणे कठीण होत होते.
यामुळे भारतातील उद्योजकीय क्षेत्रावर महत्त्वपूर्ण प्रभाव पडला आहे.
रोजगार निर्मिती: ही योजना उद्योजकतेला प्रोत्साहन देऊन विविध क्षेत्रांमध्ये रोजगार निर्माण करण्यास मदत करत आहे, ज्यामुळे देशाच्या आर्थिक विकासाला चालना मिळत आहे.
आर्थिक समावेश: या योजनेअंतर्गत घेतलेली कर्जे अनेक अशा लोकांना दिली जात आहेत, जे वंचित समुदायातील आहेत, ज्यामुळे त्यांना आर्थिकदृष्ट्या मुख्य प्रवाहात आणण्यास मदत होत आहे.
महिला उद्योजकांचे सक्षमीकरण: भारतातील महिला उद्योजकतेच्या वाढीसाठी ही योजना महत्त्वपूर्ण ठरली आहे, ज्यामुळे महिलांना पारंपारिक अडथळे दूर करण्यात आणि शाश्वत व्यवसाय उपक्रम निर्माण करण्यास सक्षम केले गेले आहे.
Stand Up India Scheme अर्ज प्रक्रिया (Application Process)
आपण स्टॅंड अप इंडिया योजनेसाठी तीन मार्गांनी अर्ज करू शकता:
स्टॅंड अप इंडिया पोर्टलवर अर्ज करण्यासाठी www.standupmitra.in या वेबसाईटवर जा.
1.निकटवर्ती बँक शाखेवर अर्ज करा:
- आपल्याजवळील बँक शाखेत अर्ज करण्यासाठी येथे बँक शोधा.
2.लीड डिस्ट्रिक्ट मॅनेजर (LDM) द्वारे अर्ज करा:
- आपल्या जिल्ह्यातील LDM चा पत्ता आणि ईमेल येथे पहा.
3.ऑनलाइन पोर्टलद्वारे अर्ज करा:
- स्टॅंड अप इंडिया पोर्टलवर अर्ज करण्यासाठी www.standupmitra.in या वेबसाईटवर जा.
